Stadspark Montfoort

Midden in de stadskern van Montfoort bevindt zich een uniek stukje groen, het Stadspark. Hoewel het pas sinds plusminus 1978 in gebruik is als Stadspark gaat de geschiedenis eeuwen terug. De kern van dit park zijn drie boomgaarden, waar al vanaf 1648 fruit geteeld wordt.

In dit deel van het Stadspark staan nog steeds heel veel fruitbomen van heel oude rassen die je niet meer in de winkels tegenkomt. Nu moet u niet denken dat deze fruitbomen honderden jaren oud zijn, een fruitboom wordt over het algemeen niet ouder dan 50 tot 80 jaar, dan moet hij/zij vervangen worden. Het behouden van oude soorten is eigenlijk eenvoudig, ook als er nog maar 1 exemplaar over is. Dit doet men door middel van enten, van simpel gezegd een takje van deze, op een gezonde onderstam van een ander ras te bevestigen. Het fruit wat u in het Stadspark vindt is onbespoten en vrij te plukken of nog beter te rapen, gevallen fruit is meestal rijp en op smaak.

Determineren, het vaststellen van een appel of peren ras is ontzettend moeilijk. Er zijn honderden rassen vele bijna gelijk en heel veel rassen hebben soms wel tien namen. Grondsoort, veel of weinig water en de vruchtbaarheid van de grond ofwel de bemesting zijn van invloed op kleur, smaak en vorm. De hoeveelheid fruit aan de bomen is afhankelijk van de manier van snoeien, een koud of warm voorjaar en de huidige opwarming van onze aarde.

Wat is er zoal te vinden in ons park

Pruimen

Reine-Claude d'Althan, heerlijke pruim, rijp half augustus september, heeft voor het bestuiven andere pruimen soorten nodig bv. Opal. Kwets, een kleine blauwe pruim, alleen te gebruiken als keukenpruim. Kroosje , kleine geel rond pruimpje, heel lekker.

Appels

Yellow, de appel die het eerst rijp was in de vijftiger jaren van de vorige eeuw. Moet eind juli al geplukt en gegeten worden als de appels licht groen/geel zijn eten, anders worden ze heel snel melig en niet meer te eten. Vroeg geplukt heel geschikt als moesappel, geeft een heel lichte maar heel smakelijke appelmoes. Dubbele Bellefleur, of wel Belle fleur mooie bloem. In het liedje Sien van Toon Hermans, zingt hij, ze heeft twee kleuren als bellefleuren. In de doorgeven herinneringen wordt de Bellefleur als een smakelijke prachtige appel met een geweldig mooie rode blos voorgesteld. Het is een kromme appel, speciale aromatische smaak en droog. De appel kan mooi opgepoetst worden frisgroen en rood, speciaal de rode blos. Dijkmans zoet , moet even liggen, eind september plukken en eten vanaf half oktober. Zoete Ermgaard, begin oktober plukken, eten half november. Goudrenet,
of wel Reinette van Montfoort, eind september begin oktober plukken, heel goed te bewaren, de beste keukenappel. Bramley seedling, eind september plukken, kan goed bewaard worden, erg zuur en stevig, beste bakappel. Reine des Reinette, de appel voor tart tartin, fijne keukenappel, plukrijp eind september begin oktober, kan bewaard worden. Herfst bloem-soete, deze kleine appel heeft wel 10 verschillende namen. Is heerlijk zoet en blijft nog aan de boom hangen als de bladeren al zijn gevallen. Heerlijk handappeltje maar ook geschikt om te drogen en als keukenappel te gebruiken.

Peren

Kruidenier, of wel Oomskind peertjes, de eerste peren die rijp zijn, heerlijk klein groen peertje. Plukrijp juli, plukken en eten. Noord Hollandse suikerpeer, heerlijke handpeer, die vroeg geplukt weken gekoeld bewaard kan blijven. Rijp geplukt een heel smakelijke zachte handpeer. Blijft in ons park vrij klein door gebrek aan meststoffen. Legipont, plukrijp oktober, fijne zoete zachte handpeer. De boom is gemakkelijk te herkennen aan zijn typische hoge smalle vorm. Juttepeer september plukken en dan enige weken bewaren. Heeft een heerlijke typische smaak. Grote peren, vroeg geplukt zijn zeer geschikt als stoofpeer. Winterjan, kleine stoofpeer, die in oktober november geplukt en bewaard kan worden onder goede omstandigheden tot eind januari. Plukken en stoven is het lekkerste. Saint Remy Stoofpeer half september de beste stoof bewaarpeer. Pondspeer, heel grote stoofpeer, fijn van smaak. Gieser Wildeman, heerlijke kleine stoofpeer, plukrijp van half september tot half oktober.

Sommige soorten hebben wel wat extra uitleg nodig. De smaak van de mens verandert in de loop der jaren, de namen en de herinneringen en mooie verhalen blijven voor altijd. Soms lees je op internet verhalen over een fruitras dat je denkt, ik heb je deze appel wel eens zelf geproefd. Nu weten we smaken verschillen, maar een droge appel wordt nooit sappig en een zure nooit zoet. We moeten het ontstaan van de oude fruitrassen wel in het tijdperk van hun oorsprong plaatsen. Zo was het een paar 100 jaar geleden veel kouder en de zon scheen ook veel minder uitbundig. Geen wonder dat de Reinette van Montfoort ook wel monsterlijke groene kikker werd genoemd, ze zal wel weinig rode blos vertoond hebben in die tijd. Dit is lang niet alles wat er aan vruchten en andere eetbare zaken te vinden is in het Stadspark. Er groeien bramen, rozebottels, vlierbessen, walnoten, eetbare zaden en planten, enzovoorts.

Dit was in vogelvlucht het Stadspark Montfoort, wilt u meer weten over dit unieke stukje aarde, lees het boek “Getijden in Stadspark Montfoort”. Alleen verkrijgbaar bij de Kinderboerderij en in het museum Knoperij in Montfoort.

Zitten we fout of heeft u aanvullende informatie, laat het ons weten, we leren graag en weten nog lang niet alles.